banka hesabına konulan bloke

Banka hesabı blokesi, bir kişinin bankadaki parasına belirli bir süre erişiminin kısıtlanması anlamına gelir. Bu işlem genellikle hukuki bir sebebe dayanır ve ilgili mevzuat kapsamında gerçekleştirilir. Bu yazıda banka hesabı blokesi konusunun detaylarını, hukuki süreçleri ve müşterilerin haklarını inceleyeceğiz.

Banka Hesabının Bloke Edilme Sebepleri

Banka hesabına bloke konulmasının en yaygın sebepleri şunlardır:

  1. Haciz ve İcra İşlemleri: Alacaklı, borçlunun borcunu tahsil edebilmek için banka hesabına haciz işlemi talep edebilir. Bu durumda icra müdürlüğü aracılığıyla hesaba bloke konulur.
  2. Vergi Borçları: 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun gereği, vergi daireleri vergi borcu olan kişilerin banka hesaplarına bloke koyabilir.
  3. Adli Soruşturmalar: Ceza muhakemesi süreçlerinde suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesi amacıyla savcılık talimatıyla banka hesabına bloke konulabilir.
  4. Şüpheli İşlemler: Kara para aklama veya terörizmin finansmanı şüphesiyle hesaplara bloke koyulması mümkündür. Bu tür durumlarda 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun devreye girer.
  5. Sözleşme İhlalleri: Bankanın müşteriyle yaptığı sözleşmeye aykırı durumlar, örneğin kredi borçlarının ödenmemesi, hesap blokesi sebebi olabilir.

Banka Hesabı Blokesi için Hukuki Süreçler

Bloke işlemi genellikle şu süreçlerle gerçekleştirilir:

  • Adli Mercilerden Talimat: Savcılık, mahkeme veya icra müdürlüğü gibi adli birimlerin kararıyla bloke işlemi yapılır.
  • İdari Mercilerin Talimatı: Vergi dairesi gibi kamu kurumları, doğrudan talimat vererek bloke koyabilir.
  • Bankanın İnisiyatifi: Bazı durumlarda bankalar kendi denetimleri sırasında şüpheli işlem tespit ederek geçici bloke koyabilir.

Hukuki süreçlerin her aşamasında, müşteriye bilgi verilmesi ve bloke gerekçesinin açıklanması önemlidir.

Yasal Dayanaklar ve Uygulamalar

Banka hesabı blokesi işlemleri, çeşitli yasal düzenlemelere dayanır. Öne çıkan kanunlar şunlardır:

  • Hukuk Muhakemesi Kanunu (HMK): Alacaklıların borçlulara karşı tedbir kararı aldırmasını düzenler.
  • Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK): Suç gelirlerinin tespit edilmesi ve korunması amacıyla bloke koyulmasını mümkün kılar.
  • Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun: Kamu alacaklarının tahsili için idari blokelere izin verir.

Bu düzenlemeler ışığında işlemin hukuka uygun olup olmadığı dikkatle incelenmelidir.

MASAK Tarafından Banka Hesabına Bloke Konulması

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), Türkiye’de kara para aklama, terörizmin finansmanı ve mali suçlarla mücadele amacıyla yetkilendirilmiş bir kurumdur. MASAK’ın görev ve yetkileri çerçevesinde bankalardaki hesaplara bloke konulması, özellikle şüpheli işlemlerin tespiti halinde uygulanabilen önemli bir tedbirdir. Bu işlem, mali sistemin güvenliğini sağlamak ve yasa dışı faaliyetleri önlemek amacıyla yapılmaktadır.

Bankalara gönderilen talimatla bir hesaba bloke konulması, genellikle 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un 19. maddesi kapsamında gerçekleşir. Bu maddeye göre şüpheli işlem bildirimi üzerine ya da yapılan araştırmalar sonucunda, yetkili mercilerce hesap hareketlerinin durdurulması veya hesap bakiyesine bloke konulması kararı alınabilir. Bu işlem, tamamen geçici bir önlem niteliğindedir ve ilgili kişi veya kurumun savunma hakkını kullanmasına olanak tanıyan yasal süreçlere tabidir.

Hesaba bloke konulması, kişinin ticari faaliyetleri ve günlük yaşamı üzerinde ciddi etkiler yaratabilir. Bu nedenle bloke işleminin dayanağının öğrenilmesi ve hukuka aykırılık durumunda gerekli itirazların yapılması önemlidir.

Müşterinin Hakları ve Savunma Yöntemleri

Müşteriler, haksız yere uygulanan blokelere karşı yasal haklarını kullanabilir. Bu kapsamda izlenebilecek yollar şunlardır:

  1. Bloke Gerekçesini Öğrenme Hakkı: Bankaya yazılı başvuru yaparak bloke sebebini talep edebilirsiniz.
  2. Yasal İtiraz: Haciz veya tedbir kararı hukuka aykırıysa ilgili mahkemeye itiraz dilekçesi sunabilirsiniz.
  3. Bloke Kaldırma Davası: Haksız bloke işlemi için mahkemede dava açabilirsiniz.
  4. Tazminat Talebi: Hukuka aykırı blokelerden doğan zararlara karşı tazminat talep edilebilir.

Banka Hesabı Blokesi Konulmadan Önce Uygulanan İhtarlar

Bloke işlemi öncesinde müşteriye genellikle şu adımlar uygulanır:

  • Borç Bildirimi: Vergi daireleri ve alacaklılar, öncelikle borç miktarını bildiren bir tebligat gönderir.
  • Ödeme Süresi Tanınması: Ödeme için yasal bir süre tanınır (örneğin 7 gün).
  • İcra Takibi Başlatılması: Ödeme yapılmazsa icra müdürlüğü devreye girer.
  • Mahkeme Kararı: Bazı durumlarda önceden mahkemeden ihtiyati tedbir kararı alınır.

Bu adımların yerine getirilmemesi, işlemin hukuka aykırılığını gündeme getirebilir.

Banka Hesabı Blokesi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

Hesabınıza bloke konulduğunda şu adımları takip etmelisiniz:

1. Bloke Sebebini Öğrenin: Bankanızla iletişime geçerek bloke gerekçesini netleştirin. İşlemin MASAK, vergi borcu, icra takibi veya başka bir sebeple olup olmadığını öğrenin.

2. Hukuki Yardım Alın: Blokenin niteliğine göre hangi avukata başvurmanız gerektiğini belirlemek önemlidir:

  • MASAK Kaynaklı Blokeler: Eğer hesap blokesine MASAK tarafından kara para aklama, terörizmin finansmanı gibi mali suçlarla ilgili bir şüphe neden olmuşsa ceza hukuku avukatı bu konuda yetkindir.
  • Vergi Borcu Nedeniyle Blokeler: Eğer blokeye vergi borçları sebep olmuşsa vergi hukuku avukatları devreye girer. Bu avukatlar, Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak itiraz veya uzlaşma yollarını değerlendirebilir.
  • İcra Takibi Kaynaklı Blokeler: Hesaba bloke konulmasının sebebi bir borçtan kaynaklı icra takibiyse icra ve iflas hukuku avukatları süreci yönetir.
  • İdari Tedbirlerden Kaynaklı Blokeler: Eğer bir idari karar veya işlem nedeniyle bloke konulmuşsa idare hukuku avukatları bu tür konularda hukuki destek sağlar. İdari işlemlerin iptali ya da yürütmenin durdurulması talebi için başvurulabilir.

3. Mahkemeye Başvurun: Haksız bir bloke söz konusuysa itiraz veya dava yoluyla hakkınızı arayın.

4. Borç Ödeme: Eğer blokeye sebep olan borç ödenebilirse ödeme yapılarak işlem sonlandırılabilir.

Banka Hesabı Blokesi Kaldırma Süreci ve Yasal Haklar

Bloke kaldırma sürecinde izlenebilecek yöntemler şunlardır:

  • Borcu Ödeme: Borcun ödenmesi durumunda icra müdürlüğü veya alacaklı, bloke işlemini kaldırabilir.
  • Mahkeme Kararı: Bloke işleminin hukuka aykırı olduğu kanıtlanırsa mahkeme kararıyla bloke kaldırılır.
  • Savcılık İzni: Adli bir bloke söz konusuysa savcılıktan izin alınarak bloke kaldırılabilir.

Banka Hesabına Konulan Blokenin Kaldırılmasında Hangi Adımlar İzlenir?

Blokenin kaldırılması için şu adımlar izlenmelidir:

  1. Bankaya Başvuru: Bloke kaldırma talebinizi bankaya yazılı olarak iletin.
  2. İlgili Kuruma Başvuru: Blokeyi koyan kurum veya adli mercilere müracaat edin.
  3. Dava Açılması: İtiraz yoluyla sonuç alınamazsa mahkemede dava açarak hakkınızı arayın.

Banka Hesabı Blokesi Yargıtay Kararları

Aşağıda yer alan Yargıtay kararı, https://karararama.yargitay.gov.tr/ adresinden alınmıştır.

19. Hukuk Dairesi 2016/18800 E., 2018/4462 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ: Tüketici Mahkemesi

Taraflar arasındaki blokenin kaldırılması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup, düşünüldü.

– KARAR –

Davacı, davalı bankada maaş hesabının bulunduğunu, kredi kartı borcundan dolayı maaş hesabının tamamı üzerine bloke konulduğunu, borç nedeniyle icra takibi yapılıp,1/4 oranında kesinti yapılabileceğini, bankanın uygulamasının haksız olduğunu belirterek maaş hesabına konulan blokenin kaldırılarak kesilmiş olan maaşının geri ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacının maaş hesabına bloke konulmadığını,davacı ile imzalanan sözleşme ile hesaptan kredi tahsilatı yapılmasına dair talimatı bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davacının davalı bankada bulunan hesabına bloke konulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Davalı banka dava açıldıktan sonra davaya konu blokeyi kaldırdığı ve bloke konulan parayı iade ettiğinden dava açılmasına kendi kusurlu hareketi nedeniyle sebebiyet vermiştir. Bu durumda mahkemece yargılama giderlerinin davalıya yükletilmesi gerekirken davacıya yükletilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, 25/09/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.