Evlilik sözleşmesi evlenen çiftlerin mal varlıklarını ve mali haklarını evlilik sürecinde ve sonrasında nasıl yöneteceklerini belirleyen önemli bir hukuki belgedir. Eşler bu sözleşme ile boşanmada mal paylaşımı veya ölüm durumlarında mal paylaşımı konularını önceden kararlaştırarak olası anlaşmazlıkların önüne geçebilirler. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen sözleşme çiftlerin evlenmeden önce veya evlilik süresi içinde yapılabilir ve tarafların mal rejimi tercihlerine göre düzenlenir. Sözleşme hazırlığı her iki tarafın da özgür iradesiyle yapılmalı ve noter huzurunda onaylanarak resmi geçerlilik kazanmalıdır. Sözleşme gelecekte doğabilecek maddi sorunları en baştan çözme fırsatı sunduğu için özellikle çiftlerin mali güvenliğini sağlamak adına önem taşır. Taraflardan biri sözleşmeye uymadığı takdirde diğerinin boşanma davasında tazminat hakkı doğar. Bu yazıda bu sözleşmenin ne olduğu, nasıl hazırlanacağı ve dikkate alınması gereken hususlar hakkında detaylı bilgiler vereceğiz.
Evlilik Sözleşmesi Nedir?
Evlilik sözleşmesi eşler arasında evlilik öncesinde veya evlilik süresi boyunca mal varlıklarının nasıl yönetileceğini ve paylaştırılacağını düzenleyen bir anlaşmadır. Bu sözleşme, özellikle boşanma ya da eşlerden birinin vefatı durumunda mal paylaşımına dair ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları önlemek amacıyla yapılır. Türk Medeni Kanunu’na göre bu sözleşme ile eşler yasal mal rejimlerinden birini seçerek mal paylaşımı konusunda daha net ve hukuki bir çerçeve oluşturabilirler. Sözleşme noter huzurunda tarafların rızasıyla hazırlanarak resmiyet kazanır. Taraflar bu sözleşme ile hem evlilik süresince hem de boşanma durumunda karşılaşabilecekleri mali sorunları önceden belirleyerek güvence altına alırlar.
Evlilik Sözleşmesi Yapmanın Avantajları ve Dezavantajları
Sözleşmenin en büyük avantajlarından biri mal paylaşımının önceden kararlaştırılması sayesinde boşanma durumunda yaşanabilecek maddi anlaşmazlıkların önüne geçmesidir. Ayrıca eşlerin evlilik sürecinde edinilen mallar üzerindeki haklarını net bir şekilde düzenleyerek mali güvence sağlar. Diğer yandan sözleşme yapmak bazı çiftler için güvensizlik yaratabilir veya duygusal zorluklara yol açabilir. Evlilik sürecinin başında maddi konuları öne çıkarmak taraflar arasında gereksiz bir gerilim yaratabilir. Bu nedenle sözleşmenin avantajları ve dezavantajları dikkatlice değerlendirilerek çiftlerin karşılıklı güven ve anlayış içinde karar vermesi önemlidir.
Evlilik Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?
Evlilik sözleşmesi eşlerin istek ve ihtiyaçlarına göre özel olarak hazırlanır. Sözleşmenin geçerli olabilmesi için her iki tarafın da özgür iradesiyle imzalanmış olması ve noter huzurunda düzenlenmesi gerekir. İlk adım tarafların birbirine karşı sorumlulukları ve mal rejimi tercihlerini netleştirmesidir. Bu süreçte çiftler bir avukattan hukuki danışmanlık alarak sözleşmenin kanuna uygun ve her iki tarafı koruyacak şekilde düzenlenmesini sağlayabilirler. Sözleşme hazırlandıktan sonra tarafların noter önünde imza atmasıyla resmi bir belge haline gelir ve hukuki geçerlilik kazanır.
Evlilik Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Temel Maddeler
Evlilik sözleşmesinde bulunması gereken bazı temel maddeler tarafların mali hak ve sorumluluklarını açıkça belirlemeyi amaçlar. Sözleşmede mal rejimi seçimi, evlilik süresince edinilen malların paylaşımı, borçların nasıl yönetileceği ve tarafların mali sorumlulukları gibi konular mutlaka yer almalıdır. Ayrıca eşler arasında gelecekte karşılaşılabilecek mali anlaşmazlıkların çözümüne yönelik hükümler de eklenmelidir. Bunun yanı sıra tarafların birbirine yapacakları mali yardımlar veya nafaka yükümlülükleri gibi detaylar da sözleşmede açıkça belirtilmelidir. Bu maddeler taraflar arasında adil ve net bir mali düzenleme yapılmasını sağlar.
Evlilik Sözleşmesi ile Mal Rejimi Seçimi
Sözleşmenin en önemli unsurlarından biri tarafların hangi mal rejimini tercih edeceklerini belirlemeleridir. Türk Medeni Kanunu’na göre yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimi yerine çiftler mal ayrılığı, mal ortaklığı veya paylaşmalı mal ayrılığı rejimlerinden birini seçebilirler. Mal ayrılığı rejimi tarafların her birinin kendi mal varlıklarını koruduğu mal ortaklığı ise tarafların belirli malları ortak şekilde paylaştığı bir rejimdir. Mal rejimi seçimi çiftlerin mali konulardaki beklentilerine ve ilişkilerindeki dinamiklere göre şekillenir. Bu seçim boşanma veya ölüm gibi durumlarda mal paylaşımının nasıl yapılacağını doğrudan etkiler.
Evlilik Sözleşmesi Boşanma Sürecinde Nasıl Etki Eder?
Evlilik sözleşmesi boşanma sürecinde mal paylaşımına dair ortaya çıkabilecek sorunların önüne geçer. Sözleşme boşanma durumunda tarafların mal varlıklarını nasıl paylaşacaklarını önceden belirlediği için uzun süren dava süreçlerini kısaltabilir. Ayrıca nafaka, tazminat ve diğer mali yükümlülükler de sözleşmede düzenlenmişse, taraflar arasında bu konularda da anlaşmazlık çıkma olasılığı azalır. Sözleşme boşanma sürecinin daha hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlayarak tarafların duygusal ve maddi yüklerini hafifletebilir. Ancak sözleşme hükümlerinin adil olması ve tarafların haklarını koruması gerektiğinden, sözleşme hazırlanırken dikkatli olunmalıdır.
Evlilik Sözleşmesi Hukuki Açıdan Nasıl Korunur?
Sözleşmenin hukuki açıdan korunabilmesi için noter huzurunda düzenlenmiş ve tarafların özgür iradesiyle imzalanmış olmalıdır. Sözleşme, taraflar arasında yapılan bir özel hukuk anlaşması olduğu için hukuki geçerlilik kazanması ve tarafların haklarını koruyabilmesi önemlidir. Sözleşmenin geçerliliği için tarafların sözleşme yapma ehliyetine sahip olması ve sözleşmenin içeriğinin yasalara uygun olması gerekmektedir. Ayrıca sözleşmede hile, tehdit veya irade sakatlığı gibi unsurlar bulunmamalıdır. Bu unsurlar sözleşmenin geçersiz sayılmasına yol açabilir. Sözleşme noter onayıyla birlikte resmi bir belge haline gelir ve yasal koruma altına alınır.
Evlilik Sözleşmesi İptali ve Geçersizlik Durumları
Evlilik sözleşmesi belirli durumlarda iptal edilebilir veya geçersiz sayılabilir. Sözleşmenin iptali tarafların iradesini etkileyen hile, tehdit ya da baskı gibi nedenlerle yapılmışsa mümkündür. Ayrıca tarafların sözleşme yapma ehliyetine sahip olmaması veya sözleşmenin kanuna aykırı maddeler içermesi durumunda da geçersizlik söz konusu olabilir. Sözleşme tarafların karşılıklı rızasıyla değiştirilip iptal edilebilir, ancak bu durumda da noter onayı gereklidir. Eğer sözleşme taraflardan biri tarafından tek taraflı olarak fesh edilmek istenirse mahkemeye başvurarak hukuki bir süreç başlatılması gerekmektedir. Sözleşmenin iptali ve geçersizliği taraflar arasında yeniden mali hak ve sorumlulukların düzenlenmesi anlamına gelir.
Uluslararası Evliliklerde Evlilik Sözleşmesi
Uluslararası evliliklerde sözleşmenin hem Türkiye’deki hem de yabancı ülke hukuklarına uygun şekilde düzenlenmelidir. Farklı ülkelerin medeni hukuk kurallarına göre sözleşme yapma ve mal paylaşımı konularında farklı düzenlemeler bulunabilir. Bu nedenle uluslararası evliliklerde taraflar hangi ülkenin hukukuna tabi olduklarını belirlemek için önceden hukuki danışmanlık almalıdır. Çiftler evlilik sözleşmelerini her iki ülkenin de hukuki sistemine uygun şekilde hazırlayarak geçerliliğini sağlamalıdır. Ayrıca uluslararası evliliklerde sözleşmenin uygulanabilirliği ve sınır ötesi mal varlıkları üzerindeki etkileri de dikkate alınmalıdır. Bu sayede çiftler hem ulusal hem de uluslararası düzeyde mal varlıklarını koruyabilirler.
Berre Olcay, 2015-2020 yılları arasında Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Hukuk Lisans eğitimini tamamlamıştır. 2018-2019 yılları arasında İstanbul Barosu tarafından düzenlenen Yasal İngilizce ve Terminoloji Sertifika Programı’na katılarak, yedi ay süren eğitim sonunda sertifikasını almıştır. 2016 yılında İrlanda’da bulunan EF Executive Language Institute’da İngilizce dil yeteneklerini geliştirmiş ve C1 seviyesinde İngilizce sertifikası almıştır. İstanbul ve Bursa’da faaliyet gösteren Berre Olcay hem yerli hem de yabancı müvekkillere yönelik kapsamlı çözümler sunmaktadır.